Laatst had ik een discussie met twee van mijn tekstschrijvers over hoe je waarden en normen schrijft.
In officieel Nederlands zeg je normen en waarden, maar dit is vanuit mijn visie niet logisch. Eerst komt een waarde en daarna pas een norm. Hoe kun je een regel bepalen (norm) als je niet weet op welk uitgangspunt je het baseert (waarde)?
Ik ben een beetje eigenwijs, dus ik kies voor datgene wat voor mij logisch klinkt: waarden en normen.
Laten we de begrippen waarden en normen eens even verduidelijken. Er is een tijd geweest dat deze termen voor mij onduidelijk waren. Ik heb gemerkt dat dit een negatief effect had op mijn (persoonlijk) leiderschap. Onduidelijkheid is asociaal, schreef ik eerder.
Waarden, kernwaarden en principes betekenen in mijn ogen allemaal hetzelfde. Waarden dragen een emotionele lading in zich. Het zijn de idealen die je nastreeft, waardeert en die je motiveren. Voorbeelden van kernwaarden vind je in de blog Lijst met kernwaarden. Mijn definitie is als volgt: Waarden zijn uitgangspunten waarop je je gedrag baseert.
In je normen komen je waarden tot uitdrukking. Het is de vertaling naar concreet gedrag. Normen zijn contextafhankelijk. Voorbeelden van waarden en bijbehorende normen zijn:
- Voorbereiding – Vijf minuten voor aanvang van de vergadering zijn we aanwezig.
- Vitaliteit – Twee keer per week loop ik 6 kilometer hard.
- Creativiteit – Dagelijks mediteer ik 15 minuten om mijn creativiteit te bevorderen.
- Kennisdeling – Dagelijks verschijnt er een nieuwe blog op mijn website.
- Presteren – We geven elkaar directe feedback.
Als je grip op je leven wilt hebben en een effectieve leider wilt zijn, dan moet je weten wat belangrijk is (waarden) en welke regels (normen) er nodig zijn om die waarden ook in de praktijk te brengen.
Daadkrachtige leiders onderhandelen niet over kernwaarden. Je doet geen concessies aan de kernwaarde respect. Als teamleden elkaar niet respecteren en gedrag vertonen dat niet tolereerbaar is, dan grijp je als leider in. Je waarden en normen sturen gedrag. Zorg er daarom voor dat je helder hebt waar jij als leider voor staat.
