Waarom blijf je soms gefascineerd naar iemands presentatie luisteren, terwijl je bij de ander juist binnen no-time de aandacht verliest?

Dit heeft alles te maken met de manier waarop de spreker onze aandacht pakt en hoe hij of zij een boodschap overbrengt.

Eenzijdige communicatie
We verliezen gauw onze aandacht als er te eenzijdig wordt gecommuniceerd. Dit betekent dat je hoofdzakelijk vanuit één hersenhelft communiceert. Je communiceert dus of veel te rationeel met alleen maar feiten of je communiceert juist veel te abstract zonder duidelijke structuur en onderbouwing van je kernboodschap. In beide gevallen creëer je weinig tot geen impact met je boodschap.

Een interessante vraag om te onderzoeken voor iedereen die daadkrachtig en effectief wil leren communiceren is: Hoe verwerken onze hersenen informatie?

De verschillende functies van onze beide hersenhelften
In de blog Om succesvol te kunnen pitchen moeten we begrijpen hoe ons brein informatie verwerkt ga ik dieper in op de functies van onze drie verschillende breinen: het reptielenbrein, het zoogdierenbrein en het mensenbrein. In deze blog zoomen we in op het mensenbrein, ook wel neocortex genoemd.

Het mensenbrein bestaat uit een linker- en een rechterhersenhelft. Deze zijn asymmetrisch en verwerken informatie op een geheel eigen manier. Om impactvol te communiceren moet je beide hersenhelften aanspreken.

Hoe doe je dat?

Allereerst is het belangrijk om te weten wat de verschillen tussen beide hersenhelften zijn. Hieronder zie je een afbeelding waarin de belangrijkste verschillen zijn opgesomd.

Zoals je in de infographic ziet zijn we met onze linkerhersenhelft in staat om logisch te redeneren, te schrijven, te spreken en zaken te analyseren. Ook het uit je hoofd leren van informatie doen we met onze linkerhersenhelft.

Onze rechterhersenhelft heeft hele andere functies. Hier zit onze verbeelding en onze intuïtie. Met dit deel van ons brein zijn we in staat om het grotere geheel te overzien en leggen we allerlei verbanden. Ook is deze hersenhelft verantwoordelijk voor onze creativiteit.

Lineair versus conceptueel
Terwijl de linkerhersenhelft lineair denkt, denkt de rechterhersenhelft juist conceptueel. Lineair denken betekent dat je stapsgewijs van klein naar groot denkt. Lineaire denkers kijken naar de details en werken vervolgens gestructureerd naar een oplossing toe. Het is een logische en analyserende stijl van denken.

Conceptueel denken is totaal iets anders. Conceptuele denkers zijn in staat om grotere plaatje direct voor zich te zien en verbanden te leggen tussen zaken die op het eerste gezicht ‘niet logisch’ lijken. Door deze manier van denken worden vaak verrassende oplossingen gevonden. Een mooi voorbeeld hiervan is de ontdekking van de post-it:

Papier bestaat al lang, net zoals lijm. Toch is er één iemand geweest die dacht: als ik dat papier nu eens voorzie van een laagje zelfklevende lijm dan krijg ik een handig notitiepapiertje dat ik overal kan opplakken. De post-it was geboren. Dat is conceptueel denken. Het is out of the box.

Spreek tot de verbeelding
Op school worden we vooral geconditioneerd om onze linkerhersenhelft te gebruiken. Je weet wel, rijtjes uit je hoofd leren en onderzoeken op een gestructureerde wijze aanvliegen. Als je je creativiteit echter optimaal wilt benutten, dan is het zaak dat je ook je rechterbrein gebruikt.

Maar hoe activeren we die rechterhersenhelft nu?

Een mooie quote van de Griekse filosoof Aristotle geeft daar in één zin een antwoord op: “The soul never thinks without a mental image.”

Stel je voor dat ik er niet voor gekozen had om het plaatje met de functies van de twee hersenhelften te tonen, maar in plaats daarvan de verschillende functies op deze manier had gecommuniceerd:

De functies van de linkerhersenhelft zijn: lineair denken, rationeel, taal, redeneren, realistisch, gedetailleerd, systematisch, voorzichtig en controleert rechter lichaamshelft. En de functies van de rechterhersenhelft zijn: conceptueel denken, creatief, beeldend, intuïtief, fantasierijk, holistisch, impulsief, avontuurlijk en controleert linker lichaamshelft.

Zou je dan net zo gefascineerd naar de tekst kijken als naar het plaatje?

Zeer zeker niet!

Door de info te verpakken in een infographic met verschillende kleuren en een aantrekkelijk plaatje, absorbeer je de informatie op een totaal andere manier. Het is bewezen dat onze hersenen beelden 60.000 keer sneller kunnen verwerken dan tekst. In de blog De videotool Loom lichtte ik dat ook al kort toe.

Dus wat is de oplossing om effectief te communiceren?
Zorg voor een goede balans in de manier waarop je informatie overdraagt. Als je voornamelijk rationeel communiceert, dan draag je informatie op een feitelijke manier over. Dit is doodsaai. Wel eens na een paar minuten afgehaakt bij een PowerPoint-presentatie met alleen maar droge info? Wie niet!

Alleen maar communiceren via logica en feiten activeert onze verbeelding en creatieve vermogens niet. Mensen haken af omdat er geen verbinding met de spreker en zijn presentatie ontstaat.

Mensen die een dominante rechterhersenhelft hebben, communiceren vanuit de abstractie. Zij hebben moeite om zaken te concretiseren. Ze hebben waarschijnlijk allerlei creatieve ideeën, maar ook zij raken hun toehoorders kwijt als ze hun abstracte ideeën niet goed structureren en onder woorden weten te brengen.

Om impactvol te communiceren moet je er dus voor zorgen dat je beide hersenhelften aanspreekt. Ondersteun je verhaal met visuele informatie zoals foto’s, video’s, infographics en mindmaps. Zo wordt rationele informatie beter behapbaar en je presentatie of pitch een stuk levendiger. De toehoorder kan zich een betere voorstelling van de aangereikte informatie maken, waardoor de communicatie en informatieoverdracht effectiever verloopt.

Een cruciale vaardigheid die ook niet mag ontbreken in je toolbox is het goed kunnen vertellen van verhalen. Door storytelling activeer je veel meer gebieden in de hersenen dan wanneer je informatie op een droge en feitelijke manier overbrengt. In de blog Wat is het effect van storytelling op onze hersenen? licht ik uitgebreid toe wat het effect van storytelling op onze hersenen is.

Winst
Onderzoek eens of jij geneigd bent om lineair of juist meer conceptueel te communiceren. Stuur vervolgens bij en voer een aantal noodzakelijke veranderingen door. Als je conceptueel denkt, breng dan een duidelijke structuur in je communicatie aan en kies zorgvuldig je woorden. Als je veel meer lineair denkt, ga dan op zoek naar verhalen en beelden die je feitelijke informatie ondersteunen.

Waar valt op dit moment voor jou de meeste winst te boeken?