Laatst had ik bij Directeuren Netwerk een ondernemer aan tafel die vertelde dat hij een belangrijke les geleerd had. Deze les had te maken met het verhogen van de betrokkenheid en oplossingsgerichtheid van medewerkers binnen zijn bedrijf.

In het verleden wilde hij zijn medewerkers behoeden voor het maken van fouten. Als hij zag dat er dingen verkeerd dreigden te gaan, dan greep hij al in voordat de fout gemaakt was.

Hij vertelde dat hij hierdoor onbewust een cultuur had gecreëerd waarin medewerkers geen of weinig verantwoordelijkheid namen om problemen op te lossen. Ook vroegen de medewerkers vaak om zijn input, waardoor hij in alles een beslissende stem had. Dit kwam de productiviteit van hemzelf en anderen niet ten goede.

Hij gaf aan dat hij geleerd had om zijn medewerkers gewoon fouten te laten maken. Zelfs wanneer hij zag dat het waarschijnlijk een verkeerde keuze ging worden. Hij vertelde dat de medewerkers gecommitteerd waren om oplossingen te vinden, nadat ze een fout gemaakt hadden en daar verantwoordelijk voor werden gehouden. Daarnaast gaf hij aan dat dit een positief effect heeft gehad op zijn bedrijfscultuur en de productiviteit.

Toch vind ik dit iets te kort door de bocht. Ik ben het er totaal niet mee eens dat je je medewerkers zomaar fouten moet laten maken. Dat vind ik dom en ik zal toelichten waarom.

Fouten of leerervaringen
Is er een verschil tussen fouten en leerervaringen? Ja, in mijn visie zeer zeker.

Leerervaringen zijn in mijn ogen ervaringen die mensen opdoen als ze zich op onbekend terrein bevinden. Hoe kun je een fout maken als je je op onbekend terrein bevindt? Dat is toch onmogelijk!

Als je je op onbekend terrein begeeft, dan doe je iets en dat iets werkt of dat werkt niet. Als je vervolgens zelfreflectie toepast zal je zien dat medewerkers zich ontwikkelen en dat nieuwe innovaties vorm krijgen.

Dat heeft in mijn ogen dus niets te maken met fouten, dat is gewoon hoe we als mens leren. Edison heeft niet 10.000 keer dezelfde fout gemaakt. Nee, hij heeft 10.000 verschillende manieren gevonden die niet werkten om licht te laten branden. Dit zijn 10.000 leerervaringen, geen 10.000 fouten. En na keer 10.001 was het raak, want de gloeilamp kwam tot leven.

Fouten zijn in mijn visie heel iets anders. Fouten zijn zaken die je had kunnen voorkomen, maar je op de een of andere manier niet gedaan hebt. Fouten zie ik als:

  • Tweede keer hetzelfde doen en een ander resultaat verwachten.
  • Geen advies vragen aan ervaringsdeskundigen.
  • Je ontwikkelingsproces niet evalueren.
  • Niet naar je intuïtie luisteren.
  • Niet leren van de fouten/leerervaringen van een ander.
  • Medewerkers niet aanspreken op gemaakte afspraken.
  • Zelf niet het goede voorbeeld geven als ondernemer/leider.
  • Een zachte heelmeester zijn.

Fouten kosten je bedrijf geld, tijd en leveren een hoop negatieve shit op. Als mensen niet leren van eerdere keuzes en dus geen betere keuzes gaan maken, dan krijg je fouten. Hier moet je als leider bovenop zitten, want dit zijn fouten die voortkomen uit laksheid van je medewerkers. Ze doen maar wat. Dat is niet acceptabel.

Leer van de fouten van anderen
Even terug naar het voorbeeld dat de ondernemer in dit verhaal vindt dat hij zomaar iedereen de ruimte moet geven om fouten te maken. Waarom zou je dat willen?

Het betekent gewoon dat je een cultuur hebt gecreëerd waarin mensen elkaar niet tijdig om advies komen vragen. Als je iedereen binnen je bedrijf elke keer dezelfde fout moet laten maken, dan gaat het niet erg hard vooruit met je groeiproces, kan ik je wel vertellen.

Iedere keer het wiel opnieuw willen uitvinden is ook een vorm van domheid. Jij en ik kunnen enorm veel leren van de lessen die een ander geleerd heeft. Dat is wat onze persoonlijke en zakelijke ontwikkeling daadwerkelijk een boost geeft.

Ik geloof er dus in dat we een cultuur moeten creëren waarin mensen actie durven te nemen en dat we als leiders accepteren dat dit gepaard gaat met leerervaringen. Maar daarnaast gaat het er ook om dat je in die cultuur geleerde lessen met elkaar deelt, zodat groeiprocessen versneld worden en niet iedereen dezelfde fouten hoeft te maken.

Het gaat er dus om dat je leert van andermans fouten. Door dat te doen zal je op een ander niveau het creatieproces instappen. Hierin ga jij weer leren en uiteindelijk je ervaringen delen, zodat een ander ook weer op een volgend niveau het creatieproces betreedt. Dat is evolutie. Dat is hoe je uiteindelijk als organisatie maximale groei realiseert: Een cultuur creëren waarin geëxperimenteerd wordt en leerervaringen aan den lijve worden ondervonden. En daarnaast leren van anderen om groeiprocessen te versnellen.